Kategorie podmiotów gospodarczych w Monako są określone przez Kodeks handlowy, który zasadniczo jest podobny do jego odpowiednika w języku francuskim. Dla przedsiębiorców, którzy korzystali z jurysdykcji prawa powszechnego, ramy prawne dotyczące prawa cywilnego mogą być mylące: firmy nadal są firmami, ale ich struktura zarządzania jest w większym stopniu określona w ustawie i musi być wpisana do rejestru handlowego, jeśli ona jest. Należy bowiem zauważyć, iż „Dyrektorzy” dysponują rozległymi uprawnieniami statutowymi, ale zazwyczaj ich charakter nie jest wykonawczy. Kierownictwo wykonawcze spółkami jest delegowane do wyznaczonego dyrektora zarządzającego lub dyrektora generalnego, którego nazwisko zostaje wpisane do rejestru handlowego.
Societe Anonyme Monegasque (SAM)
Societe Anonyme Monegasque (SAM) ma następujące właściwości:
- Minimalny kapitał zakładowy wynosi 150 000 EUR;
- Opłata skarbowa w wysokości 1% jest płatna od kwoty wpłaconego kapitału zakładowego w chwili założenia spółki;
- Mimo tego, że prawo nie wymaga, że by spółka miała administratora, to jednak spółka powinna mieć lokalne biuro w Monako, które zakładane jest za wcześniejszą zgodą władz Monako;
- sprawozdania finansowe muszą być składane corocznie;
- Spółka może posiadać co najmniej dwóch akcjonariuszy i dwóch dyrektorów, z których jeden musi mieć miejsce zamieszkania w Monako; Dyrektorzy muszą być akcjonariuszami w spółce;
- Akcje na okaziciela są dozwolone, ale muszą być złożone w lokalnej instytucji;
- postanowień dotyczących redomiciliacji i migracji nie stosuje się w przypadku tej spółki.
Oddział
Zagraniczna firma pragnąca otworzyć oddział w Monako musi uzyskać pozwolenie na otwarcie niniejszego oddziału. Do wniosku o otwarcie oddziału musi złożyć dokumenty korporacyjnych, sprawozdania finansowe z ostatnich trzech lat, oświadczenie o intencjach biznesowych, tytuł prawny do lokalu, w którym chce otworzyć oddział oraz poświadczenie posiadania odpowiednich funduszy.
Pozwolenia na otwarcie oddziału są zwykle wydawane przez okres do trzech lat i niekoniecznie są automatycznie odnawiane.
Oddziały zagranicznych spółek są zazwyczaj opodatkowane w Monako w wysokości 35%, dlatego też alternatywą do otwarcie oddziału może być zatrudnienie menedżera w Monako, którego działanie nie będzie opodatkowane.
Société en Nom Collectif
Ta forma prawna spółki jest zbliżona do spółki partnerskiej, w której partnerzy ponoszą nieograniczoną odpowiedzialność. Jednak udziały partnerów muszą być denominowane w księgach spółki.
Ponadto, W przeciwieństwie do spółki partnerskiej, Société en Nom Collectif jest, jak sama nazwa wskazuje, bardziej traktowana zgodnie z prawem monakijskim, jako spółka. Spółka powstaje na podstawie sporządzenia umowy spółki, która powinna zawierać zakres uprawnień menedżera, który będzie odpowiedzialny obok partnerów za zobowiązania spółki.
Société en Commandite Simple
Societe en Commandite Simple ma zbliżoną formę do anglosaskiej spółki komandytowej. Niniejsza spółka składa się z jednego lub więcej komplementariuszy mających nieograniczoną odpowiedzialność oraz jednego lub więcej komandytariusz, którzy ponoszą odpowiedzialność jedynie w zakresie ich wkładu kapitałowego.
Société à Responsabilité Limitée
Nowe ustawodawstwo w 2007 r. zmodyfikowało kodeks cywilny, kodeks handlowy oraz różne Rozporządzenia i Ustawy monakijskie nadane przez Suwerena w celu wprowadzenia nowej formy prawnej do ustawodawstwa monakijskiego, jaką jest Société à Responsabilité Limitée, czyli SARL.
Nowy SARL ma zbliżoną formą do spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, która umożliwia mniejszych przedsiębiorcom na prowadzenie działalności w Monako w bardziej elastyczny sposób oraz przy niższych kosztach. Elastyczność zapewnia łatwiejsza metoda rejestracji dokumentów korporacyjnych (wyeliminowanie wymogu kosztownych aktów notarialnych), a także pozwala na powołanie jednego dyrektora.
Trust
Pojęcie trustu na przykładzie Monako można najlepiej zrozumieć przyglądając się jego historycznemu rozwoju. Należy bowiem zauważyć, iż jako autonomiczna jurysdykcja prawa cywilnego, Księstwo Monako wymusiło własne prawo wewnętrzne, które ściśle regulują wszelkie działania dokonane wyłącznie przez mieszkańców monakijskich. W związku z tym niektórzy obywatele brytyjscy i amerykańscy zamieszkujący w Monako zwrócili się do rządu Monako, aby mogli oni korzystać z trustu posiadając taką elastyczność przy dysponowaniu swoim majątkiem przed śmiercią, jaką mają zgodnie z przepisami prawa kraju, którego są obywatelami.
Ustawa 214 została wydana w celu umożliwienia cudzoziemcom zamieszkałym w Monako utworzenia trustów podlegających ich własnemu prawu krajowemu. Niniejsza ustawa nie tworzy nowej formy prawnej w Monako w postaci trustu ani nie wprowadza formy trustu do prawa monakijskiego. O ile ustawodawstwo monakijskie wskazuje wyraźnie postanowienia dotyczące kwestii prawnej podlegającej jego prawu wewnętrznemu (np. mianowanie powierników), to sądy w Monako mogą stosować zasady zagranicznego prawa właściwego dla trustu określonego w aktach powierniczych trustu.
Prawo Monako pozwala na zarządzanie trustem zarejestrowanym w Monako, jak i nie zarejestrowanym w Monako.
Monako nie jest dobrą jurysdykcją, w ramach której należy tworzyć trust, w sytuacji, gdy poniżej wymienione kluczowe cechy Ustawy 214 nie łączą się z przepisami innych jurysdykcji offshore:
- Osoby zakładające trust muszą być rezydentami Monako, dlatego też trust z Monako ma niewielkie znaczenie w planowaniu finansowym offshore;
- akt powołania trustu musi zostać zarejestrowany, w wyniku czego informacje dotyczące beneficjentów, osób zakładających trust oraz majątku rozliczanego w ramach trustu są sprawami łatwo weryfikowalnymi.
Foundation
Fundacja została określona jako ekwiwalent prawa cywilnego na podstawie przepisów prawa powszechnego regulującego trust. Administratorzy (podobnie jak powiernicy w truście) prowadzą fundację, jednakże sama fundacja ma odrębną osobowość prawną od jej założycieli oraz administratorów.
Fundacja utworzona w Monako ma następujące kluczowe cechy:
- Fundacja może być utworzona na stałe lub na czas określony;
- Fundacja może zostać utworzona w dowolnym celu, który nie narusza porządku publicznego i który jest zgodny z interesem publicznym;
- Fundacja może zostać założona na podstawie woli, w przeciwieństwie do trustu z ustawy 214; Fundacja utworzona między żyjącymi musi być dokonana aktem notarialnym;
- Założenie Fundacji podlega znacznie bardziej rygorystycznemu systemowi regulacyjnemu niż trusty;
- W przeciwieństwie do trustu Fundacja musi uzyskać zgodę Suwerena Monako. Zatwierdzenie może trwać wiele miesięcy i jest przyznawane tylko wtedy, gdy Fundacja posiada wystarczające zasoby, aby osiągnąć jego cele. Ten trudny wymóg oznacza, że w Monako jest niewiele Fundacji;
- w przeciwieństwie do trustów fundacje nie mogą być wykorzystywane przez cudzoziemców w celu uniknięcia zasad dotyczących dziedziczenia;
- Administratorzy Fundacji muszą być rezydentami Monako lub mieszkać w Monako co najmniej rok.
Wszystkie fundacje podlegają nadzorowi lokalnej komisji, która ma uprawnienia do kontrolowania i kopiowania wszystkich dokumentów związanych z administracją lub księgowością Fundacji i może w pewnych okolicznościach odwołać administratorów.
Biorąc powyższe pod uwagę należy stwierdzić, iż bardzo dobrym pomysłem jest utworzenie w Monako spółki zajmującej się administrowaniem strukturą korporacyjną, której spółka-córka, zarejestrowana w kraju o bardzo niskim podatku dochodowym od osób prawnych będzie zatrzymywała dochód, a dalsze spółki zależne – będą prowadziły działalność operacyjną. Niniejszy pomysł wydaje się o tyle ciekawy, iż rejestracja spółki w Monako nie tylko zapewnia efektywność podatkową, ale również wysoki poziom dyskrecji. Lokalne władze zbierają minimalną konieczną ilość informacji na temat spółek zarejestrowanych w Monako i nie są skłonne dzielić się tymi danymi z innymi władzami i podmiotami, dopóki taka spółka nie da ku temu bardzo poważnych powodów.
Uzyskanie rezydencji podatkowej w Monako
Wszystkie osoby, które ukończyły 16 lat i pragną przebywać na terytorium Monako dłużej niż 3 miesiące powinny uzyskać kartę rezydenta. W Monako wydawane są następujące rodzaje kart pobytowych:
- dokument pobytowy dla rezydentów tymczasowych (karta ta może być wydana niezależnie od długości pobytu na terytorium Monako, jest ważna przez okres 1 roku;
- dokument pobytowy dla rezydentów zwykłych (może być wydana osobom po 3 latach pobytu na terytorium Monako, a także urzędnikom francuskim – jako pierwszy dokument pobytowy – oddelegowanym na terytorium Monako. Karta jest ważna przez okres 3 lat;
- dokument pobytowy dla rezydentów uprzywilejowanych (karta może być wydana osobom, które od 10 lat przebywają na terytorium Monako. Karta jest ważna przez okres 10 lat;
- dokument pobytowy dla małżonka osoby będącej obywatelem Monako (karta może być wydana obcokrajowcowi, który jest małżonkiem obywatela Monako i który przebywa na terytorium Monako od co najmniej 1 roku. Karta jest ważna przez okres 5 lat.
W celu uzyskania karty rezydenta, należy zgłosić się do Dyrekcji Bezpieczeństwa Publicznego, w ramach której działa Wydział ds. Rezydentów i przedstawić następujące dokumenty:
- wyciąg z krajowego rejestru karnego lub z rejestru karnego państwa, na którego terytorium przebywała osoba ubiegająca się o kartę rezydenta;
- oświadczenie stwierdzające, że osoba ubiegająca się o kartę rezydenta nigdy nie była karana;
- dokument poświadczający zatrudnienie, wniosek na zezwolenie na utworzenie firmy lub spółki lub zaświadczenie z banku poświadczające posiadanie wystarczających środków;
- aktualne zdjęcie;
- umowę najmu mieszkania lub zaświadczenie o zakwaterowaniu lub akt własności;
- paszport;
- CV
Nabywanie i wynajem nieruchomości
Z uwagi na ograniczone pod względem wielkości terytorium Monako, ceny nieruchomości, jak też koszty najmu mieszkań w Monako są bardzo wysokie. Przy kupnie, cena mieszkania waha się od 50 tys. euro do 150 tys. euro za m2, dlatego zdecydowana większość mieszkań jest wynajmowana. Generalnie umowa najmu mieszkania jest zawierana na okres 3 lat, rzadziej na krótszy okres. Istnieje obowiązek wpłacenia kaucji mieszkaniowej, której wysokość stanowi równowartość trzymiesięcznego kosztu najmu. Przy wynajmie mieszkań bardzo często wymaga się od potencjalnego najemcy okazania referencji z banku, od ostatniego wynajmującego lub też z miejsca pracy.